Fireathon 2018: Ένας μαραθώνιος καινοτομίας γίνεται όπλο στη μάχη με τις φλόγες!

H 23η Ιουλίου 2018, ήταν μια μέρα που όλοι θα θυμόμαστε ως τη μέρα που σύννεφα καπνού κατέκλυσαν την Αττική, προκαλώντας μέσα σε λίγα μόνο δευτερόλεπτα ριζική αλλαγή στη ζωή πολλών ανθρώπων φέρνοντάς τους αντιμέτωπους με μια καταστροφική πυρκαγιά, που μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα εξαπλώθηκε και κόστισε τη ζωή σε περισσότερους από 90 ανθρώπους. Η φωτιά ξεκίνησε από ένα ξέφωτο, ανάμεσα σε σπίτια οικισμού και μέσα σε 2 με 3 λεπτά πήρε ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Τα σύννεφα καπνού που κατέκλυσαν την Αττική, κατέκλυσαν ταυτόχρονα και τη σκέψη εκατοντάδων ανθρώπων και τους ευαισθητοποίησαν σε τέτοιο βαθμό, ώστε ένα πρωτότυπο κάλεσμα στο Facebook ήταν αρκετό, προκειμένου να πάρει σάρκα και οστά η καινοτόμα πρωτοβουλία με τίτλο Fireathon.

Όταν όλα ξεκίνησαν…

Μόλις λίγες ώρες μετά την καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι, η ομάδα της SciCo κινητοποιήθηκε άμεσα και αποφάσισε να δημοσιεύσει ένα κάλεσμα βοήθειας και ευαισθητοποίησης στο Facebook, με βασική προτεραιότητα να κινητοποιήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους, προκειμένου να δράσουν και να συνδράμουν στη πρόληψη, αλλά και την αποτελεσματική αντιμετώπιση τέτοιων καταστροφών. Συγκεκριμένα η ομάδα της SciCo μέσω της εν λόγω ανάρτησης επεδίωξε να κάνει ένα βήμα μπροστά, και όχι μια ακόμα έκκληση για συγκέντρωση τροφίμων ή φαρμάκων που ήδη υπήρχαν σε πληθώρα. Έτσι αποφασίσαμε να απευθυνθούμε σε μηχανικούς, προγραμματιστές, δασολόγους, πυροσβέστες καθώς και ανθρώπους που ασχολούνται με την καινοτομία, ζητώντας τους να ανταλλάξουν ιδέες και να αναπτύξουν τεχνολογίες γύρω από την ανίχνευση, την καταγραφή και την κατάσβεση της πυρκαγιάς, δημιουργώντας εφαρμογές, χρήσιμες για την ενημέρωση των πολιτών. Ο εκπαιδευτικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός SciCo επικεντρώθηκε στο γεγονός ότι όταν το κράτος δεν μπορεί να αντεπεξέλθει επαρκώς σε μια τέτοια στιγμή κρίσης, τότε δεν μένει παρά να εκμεταλλευθούμε τις γνώσεις που έχουμε και να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας.

Η συγκινητική και άμεση ανταπόκριση των πολιτών

Έπειτα από το κάλεσμα στο Faceboοκ, μέσα σε μόλις λίγα εικοσιτετράωρα, 65 άνθρωποι, άγνωστοι μεταξύ τους, δημιούργησαν ομάδες και άρχισαν να υλοποιούν τις ιδέες τους. Συγκεκριμένα, 65 μηχανικοί, προγραμματιστές, δασολόγοι υπό την ομπρέλα του science innovation, στο σπίτι της καινοτομίας, το Innovathens της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων μαζί με τη SciFY, ένωσαν τις δυνάμεις τους και δημιούργησαν ομάδες με σκοπό την δημιουργία prototypes, ικανά να προβλέψουν καθώς και να αποτρέψουν επόμενες παρόμοιες καταστροφές.

Στα τέλη του Σεπτεμβρίου, οι περισσότερες από αυτές είχαν γίνει πραγματικότητα «σβήνοντας» οποιαδήποτε αμφιβολία είχε διατυπωθεί το πρώτο διάστημα αναφορικά με την επιτυχία του συγκεκριμένου εγχειρήματος. Οι διοργανωτές έδωσαν σαφή καθοδήγηση στις ομάδες, και τις βοήθησαν να αναπτύξουν τις ιδέες τους. Μέσα σε επτά εβδομάδες, οι ομάδες κατάφεραν να ορίσουν τα επόμενα βήματά τους, να ερευνήσουν τις διαθέσιμες λύσεις και να σχεδιάσουν την υλοποίηση του σχεδίου τους, το οποίο θα έπρεπε να τεθεί σε εφαρμογή στην επόμενη συνάντηση; με διαθέσιμο χρόνο, μόλις 72 ώρες!

Η υλοποίηση και τα εντυπωσιακά αποτελέσματα του Fireathon

Κι όμως μέσα σε επτά εβδομάδες και μάλιστα σε περίοδο καλοκαιρινών διακοπών το Firathon άπλωσε σύννεφα ελπίδας  ικανά να καλύψουν εκείνα της καταστροφικής φωτιάς. Αναλυτικά, στις 21-23 Σεπτεμβρίου, οι ομάδες του Fireathon συναντήθηκαν στο The  Cube, με στόχο να  κατασκευάσουν έξι prototypes μέσα σε τρεις ημέρες. Τα έξι prototypes στοχεύουν σε θέματα από την εκπαίδευση και ενημέρωση πολιτών, την πρόβλεψη και οργάνωση για διαχείριση κρίσεων, μέχρι και την αντιμετώπιση περιστατικών σε πραγματικό χρόνο. Για την εκπλήρωση των στόχων τους οι ομάδες προγραμμάτισαν, αξιοποίησαν ανοικτά δεδομένα, ενσωμάτωσαν και διασύνδεσαν πηγές γνώσης από πολλές χώρες και ειδικότητες, έχτισαν κυκλώματα, δοκίμασαν αισθητήρες και Internet of Things τεχνολογίες, πειραματίστηκαν με υλικά σε υψηλές θερμοκρασίες και έκαναν drones να πετάξουν!

Τα έργα που υλοποιήθηκαν - με τυχαία σειρά - ήταν τα ακόλουθα:

WhatTheFire: ένα σύστημα που κινητοποιεί και εκπαιδεύει - με φιλικό τρόπο και χρησιμοποιώντας τεχνικές gamification - τους πολίτες σε καλές πρακτικές για να μειωθεί ο κίνδυνος από πυρκαγιές.

Dimitra: μία βάση γνώσης που επιτρέπει σε πολίτες και ειδικούς να αξιοποιήσουν γνώσεις για φυτά και το μικροκλίμα, με σκοπό τη διαμόρφωση χώρων με μειωμένο ρίσκο πυρκαγιάς.

Municipal Crisis Management: μία πλατφόρμα που επιτρέπει σε δήμους και κοινότητες να δράσουν πιο αποτελεσματικά σε περίπτωση καταστροφής, συλλέγοντας πληροφορίες για το πού μπορεί να βρίσκονται και να κινδυνεύουν πολίτες.

FireCom: μία εφαρμογή κινητού που στηρίζεται σε ένα ώριμο, ανοικτό σύστημα διαχείρισης πόρων και συντονισμού, για την καταπολέμηση φωτιάς.

HERMIT: ένα σύστημα που συνδυάζει συλλογική δράση (crowdsourcing), αισθητήρες Internet of Things και ανοικτά δεδομένα για να συνθέσει ένα λεπτομερή χάρτη επικινδυνότητας, που δείχνει πού… δεν θέλουμε να είμαστε σε περίπτωση φωτιάς.

Firewatch/Firetrack: Δύο συνδεδεμένα έργα, με σκοπό την παρακολούθηση της εξέλιξης μίας πυρκαγιάς σε πραγματικό χρόνο, με χρήση δεσμίων (tethered) drones και αισθητήρων υψηλής αντοχής και χαμηλού κόστους.

Το επόμενο βήμα

Μέσα στις επόμενες εβδομάδες τα έργα θα δοθούν ανοικτά στο διαδίκτυο, με στόχο την περαιτέρω αξιολόγησή, καθώς και αξιοποίησή τους από το ευρύ κοινό. Το βασικό ζητούμενο που επιδιώκεται ως συνέχεια του Fireathon είναι τα μοναδικά αυτά έργα να εξελιχθούν ξεπερνώντας έτσι το στάδιο του πρωτοτύπου με απώτερο σκοπό να γίνουν λύσεις που θα βοηθήσουν να σωθούν ζωές.